Maria Montessori, żyjąca w latach 1870-1952, była włoską lekarką, antropologiem i pedagogiem. Przez ponad 50 lat pracowała z dziećmi. Były to maluchy różnych ras, o różnej kondycji zdrowotnej i statusie majętnym. Jak sama mówiła, to właśnie dzięki nim powstała pionierska, wychowawcza metoda pedagogiki, zakładająca przeciwstawianie się sztywnemu systemowi szkolnemu, na rzecz swobodnego rozwoju dzieci. „Uczyłam się dziecka, wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda, zwana metodą Montessori”. Dr M. Montessori.
Na czym polega metoda Montessori?
Przede wszystkim na koncentrowaniu się na dziecku i jego potrzebach i na podejściu do niego w sposób indywidualny. Tutaj dziecko jest najważniejsze, jest traktowane serdecznie i z należnym szacunkiem;
Na pozwoleniu, by każde dziecko rozwijało się we własnym rytmie, dostosowanym do jego możliwości. Wychowawca „podąża” za niezależnym dzieckiem, które chętnie rozwija swoje zainteresowania;
Na pozwoleniu, by każde dziecko rozwijało się we własnym rytmie, dostosowanym do jego możliwości. Wychowawca „podąża” za niezależnym dzieckiem, które chętnie rozwija swoje zainteresowania;
Na nauce samodzielności poprzez wspieranie – pozwala się dzieciom na działanie np. nakrywanie do stolika, pozwala się na popełnianie błędów i na korygowanie ich;
Na pozwoleniu, by każde dziecko rozwijało się we własnym rytmie, dostosowanym do jego możliwości. Wychowawca „podąża” za niezależnym dzieckiem, które chętnie rozwija swoje zainteresowania;
Szacunek do innych jest jedną z najważniejszych wartości tej idei.
Montessori w przedszkolu i w żłobku
W ofercie wielu placówek można napotkać na informację, że działają one w myśli nurtu”montesoriańskiego”. Takie miejsca są alternatywą dla tradycyjnych żłobków i przedszkoli, i o ile nazwa „Montessori” nie jest chwytem reklamowym – różnią się.
Placówki Montessori - zadania wychowawców
Jeśli chodzi o nauczenie tą metodą dzieci w żłobkach i przedszkolach, to najważniejszym zadaniem wychowawców jest zapewnienie dzieciom spokoju i poczucia bezpieczeństwa. Tylko czując się w 100% pewnie – maluchy mogą zachowywać się swobodnie i rozwijać swoje zainteresowania w sposób harmonijny, dlatego na tym skupiają się nauczyciele i opiekunowie. Rodzice, którzy decydują się na posłanie dziecka do placówki Montessori zwykle mocno kibicują idei i wiedzą, że to oni sami są tymi pierwszymi pedagogami. Wsparcie swojemu dziecku mogą zapewnić na każdym etapie, również gdy maluch przebywa w żłobku lub przedszkolu. Tutaj dziecku powinno być komfortowo i wygodnie, a rodzice powinni zapewnić mu idealne warunki do eksplorowania przestrzeni i poznawania świata. To może być np. komfortowe ubranie dla dziecka, gwarantujące pełną swobodę ruchów i bezpieczne użytkowanie. Taką odzież można znaleźć w sklepie MyBasic.
Wygodne ubrania wspomagają rozwój dzieci
Każdy element ubioru powinien być dla dziecka komfortowy, bo to gwarantuje mu swobodę ruchów, która jest niezbędna do eksploracji i zabawy. Nie tylko bluza czy spodenki muszą spełniać te wymagania. Każdy z elementów, od skarpet po majtki i dodatki musi być przemyślany i dopasowany do dzieci. Kolorowe skarpetki, które łatwo założyć, bo pozbawione są wzorów to też świetny element, który można wykorzystać przy nauce ubierania z dzieckiem. Wygodne, kolorowe skarpetki zachęcają do podejmowania kolejnych prób w samodzielnym ubieraniu. A to buduje poczucie autonomii i samodzielności.
Samodzielne ubieranie, choćby nawet skarpetek, poprawia świadomość własnego ciała i koordynację. Dla dziecka samodzielne ubieranie jest wyzwaniem i należy dać mu czas i przestrzeń na tę naukę. Przygotowując się do tego można stworzyć w domu szafę w duchu Montessori, która uprzyjemni to zadanie i dzieciom i rodzicom. Pedagogika Montessori patrzy bowiem na wychowanie całościowo i wprowadzanie jej nie ogranicza się jedynie do czasu, które dziecko spędza w placówce.
Otoczenie wspomagające rozwój
Poza samym podejściem – niezwykle ważne są również elementy otoczenia, które winne być przygotowane pod takiego przedszkolaka. Te mają zachęcać do nauki i aktywności! Estetyczne, proste, funkcjonalne, bezpieczne materiały, które mają wspierać rozwój dziecka muszą być odpowiednio uporządkowane (łatwe do odnalezienia) i dostępne na wyciągnięcie ręki – tak, aby dziecko zawsze mogło po nie sięgnąć i skorzystać. Co ciekawe – każda „pomoc naukowa” jest tutaj tylko w jednym egzemplarzu, a to po to, by uczyć dzieci cierpliwości.
Swobodny rozwój nie oznacza jednak braku reguł. W przedszkolu albo w żłobku Montessori – dzieci szybko uczą się, że każda rzecz i czynność – mają swoje miejsce. Zabawki / pomoce dydaktyczne trzeba odkładać na miejsce, a w wyznaczonych momentach należy skupiać uwagę i zachowywać ciszę. Między innymi dlatego przeprowadzane są specjalne lekcje ciszy, gdzie zadania wykonuje się bezszelestnie.
Poza placówkami stworzonymi typowo w myśl idei Montessori, istnieją też miejsca, w których uskutecznia się jedynie elementy tejże pedagogiki. Tutaj wychowawcy grup prowadzą wspomniane już lekcje ciszy, mają też pakiet odpowiednich akcesoriów i materiałów, które wykorzystują do zajęć z dziećmi w wyznaczony dzień np. w każdy poniedziałek.
W nurcie „montesoriańskim” nie ma podziału ze względu na wiek. W grupie mogą być dzieci zarówno 3, jak i 5-letnie. Maluchy obserwują i naśladują, starszaki uczą się odpowiedzialności. To z pewnością duży walor edukacyjny!
„Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości.” M. Montessori
